Chiều 28/10, Lễ trao giải và Triển lãm Giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội lần thứ 14 năm 2021 đã diễn ra tại Hà Nội. Giải thưởng do Báo Thể thao và Văn hóa (TTXVN) và gia đình cố họa sĩ Bùi Xuân Phái thành lập từ năm 2008, nhằm trao cho các tác giả, tác phẩm, ý tưởng, việc làm có giá trị khoa học, nghệ thuật cao, thấm đượm tình yêu Hà Nội.

 Năm nay, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến rất phức tạp nhưng Giải thưởng Bùi Xuân Phái vẫn có một "mùa bội thu". Từ 35 “ứng viên” ban đầu, qua các vòng sơ khảo, chung khảo, Hội đồng giám khảo đã thông qua Danh sách đề cử chính thức gồm 11 đề cử. Từ đó, chọn ra những người chiến thắng.

Trong đó, Dự án Xây dựng hầm ngầm chống ngập kết hợp cao tốc ngầm và cải tạo sông Tô Lịch thành công viên Lịch sử - Văn hóa - Tâm linh của JVE Group với những giải pháp đột phá đến từ Nhật Bản đã được cộng đồng ghi nhận với giải thưởng Ý tưởng của Ban tổ chức Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội lần thứ 14 năm 2021.

Đề xuất này của JVE Group có thể Giải quyết tận gốc tình trạng ô nhiễm, xây dựng một hệ thống hạ tầng chống ngập khổng lồ gắn với đường cao tốc ngầm, biến toàn bộ không gian kéo dài 15km của sông thành một công viên văn hóa đặc biệt để phục vụ cộng đồng, đó là giấc mơ lớn cho cả Hà Nội thay vì riêng con sông Tô Lịch.

Thực tế, những ý tưởng cải tạo sông Tô Lịch đã được nhắc tới khá nhiều trong vài năm gần đây, khi con sông gắn liền với lịch sử hình thành Hà Nội hơn 10 thế kỷ luôn ở trong tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng.

Chủ tịch JVE Group Nguyễn Tuấn Anh phát biểu khi nhận Giải thưởng Ý tưởng Vì tình yêu Hà Nội 14 năm 2021.

Theo Chủ tịch JVE Group Nguyễn Tuấn Anh cho biết, so với những ý tưởng trước, điểm nhấn quan trọng trong đề xuất của JVE là việc xây dựng một hệ thống hầm ngầm chống ngập khổng lồ ở khu vực cạnh sông Tô Lịch, bao gồm các giếng thu nước, hầm ngầm thoát nước, bể điều áp khổng lồ. 

Theo đó, vào mùa mưa, hệ thống này có vai trò tiêu thoát, tích trữ nước, đồng thời bơm xả nước ra sông Nhuệ khi mưa bão qua đi (mực nước sông Nhuệ xuống thấp). Còn ở phía trên hệ thống hầm chống ngập này, một hệ thống cao tốc ngầm 2 tầng (dành cho 2 chiều riêng biệt) cũng sẽ được xây dựng và có kết nối với các điểm nút giao thông huyết mạch của Thủ đô.

Theo kế hoạch, các hệ thống trên được bố trí trong một đường hầm khổng lồ đường kính gần 17 mét, chạy dài khoảng 12 km dọc sông Tô Lịch và được thi công bởi máy đào hầm TBM hiện đại nhất hiện nay từ Nhật Bản.

Bên cạnh khả năng chống ngập Dự án của JVE Group còn hứa hẹn về công trình văn hoá tâm linh trên dòng sông lịch sử.

Đặc biệt, để không ảnh hưởng tới dòng chảy hiện có, cũng như không phạm vào khu vực lòng sông, hệ thống đường ngầm đặc biệt này sẽ được đặt ngầm ở phía dưới các trục đường nhựa hiện có bên cạnh sông Tô Lịch.

Và khi giải quyết được các vấn đề về úng ngập, ách tắc giao thông, trục sông Tô Lịch sẽ được cải tạo để trở thành một không gian văn hóa - du lịch đặc thù, giống như con sông Cheonggyecheon giữa lòng thủ đô Seoul (Hàn Quốc) nhưng lại mang đậm bản sắc văn hóa nghìn năm Thăng Long - Hà Nội.

Trên công trình tái hiện chiều dài lịch sử của Thủ đô.

Không ảnh hưởng tới quỹ đất 2 bên sông, không gian này được khai thác dựa trên việc kè thẳng đứng sông Tô Lịch và làm đường dạo bên dưới. Theo đó, lòng sông để tự nhiên và áp dụng Công nghệ Bio-Nano Nhật Bản để xử lý tận gốc mùi hôi, cũng như phân hủy tầng bùn đáy. Dọc theo làn nước đã được xử lý của sông là hàng cây, vỉa hè đi bộ, thảm thực vật... tạo thành không gian công cộng phục vụ người dân Thủ đô.

Mặc dù đề xuất cần tiếp tục hoàn thiện chi tiết về từng hạng mục công trình cũng như cần làm rõ hơn về tính khả thi, và mặc dù giấc mơ ấy có thể chưa thành hiện thực trong một sớm một chiều, nhưng rõ ràng nó đã khiến chúng ta tự tin, hào hứng và vững tâm hơn rất nhiều so với cảnh bị “bỏ quên” của sông Tô trong hàng chục năm qua.

Cũng tại buổi lễ, Báo Thể thao và Văn hóa phát động Cuộc thi ảnh, video clip Hà Nội mát xanh. Cuộc thi nhằm phản ánh một vẻ đẹp vừa mang tính chất truyền thống của một "Thành phố sông hồ", vừa mang tính đương đại của Thủ đô xanh.

Các tác phẩm được chọn tham gia vòng chấm giải sẽ được công bố chính thức trên website cuộc thi. Giải Đặc biệt dành cho tác phẩm xuất sắc nhất trị giá tối thiểu là 30 triệu đồng, ngoài ra là các giải Nhất, Nhì, Ba, Khuyến khích.

Các tác phẩm vào vòng chung khảo và đoạt giải sẽ được triển lãm và trao giải trong khuôn khổ Lễ trao giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội lần 15-2022.